برنامه ایران برای افزایش سواد دانش‌آموزان

نخستین همایش بهبود سواد خواندن در دانش‌آموزان با حضور جمعی از متخصصان و کارشناسان امر تعلیم و تربیت و مسئولان آموزش و پرورش روز پنجشنبه به همت سازمان آموزش شهر تهران در سالن اجتماعات امام علی(ع) منطقه5 آموزش و پرورش تهران برگزار می‌شود. رئیس گروه پیش‌دبستان و ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران در این باره به همشهری گفت: افزایش درک و فهم در آموزش دانش‌آموزان، پیشرفت تحصیلی و ایجاد انگیزه در بین مدیران، معاونان، معلمان و اولیای دانش‌آموزان ابتدایی از اهداف عمده این همایش است. امیر‌حسین ملکی افزود: آثار ارسالی معلمان دوره ابتدایی در کمیته بهبود سواد خواندن مناطق آموزش و پرورش مورد ارزیابی قرار گرفت و6   اثر از هر منطقه برای ارزیابی به سازمان آموزش و پرورش شهر تهران ارسال شد. وی اظهار داشت: در مرحله نهایی 24 اثر برگزیده شد که در این همایش معرفی می‌شوند، همچنین در حاشیه همایش مقالات و آثار رسیده در معرض دید شرکت‌کنندگان قرار می‌گیرد. بهبود و پیشرفت سواد خواندن دانش‌آموزان از وظایف اصلی نظام‌های آموزشی کشور‌هاست و ارتقای این مهارت، باید یکی از نتایج و پیامدهای قطعی نظام‌های آموزش باشد؛ به‌گونه‌ای که دیگر نیازمند برنامه‌های تکمیلی بهبود سواد خواندن دانش‌آموزان نباشیم. سال 1380 مطالعه بین‌المللی پیشرفت سواد خواندن (پرلز) در ایران نیز انجام شد. پرلز، یک مطالعه تطبیقی در زمینه سواد خواندن کودکان در پایه چهارم ابتدایی است که هر 5سال یک بار توسط انجمن بین‌المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی انجام می‌شود. اکثر 35کشور شرکت‌کننده در این مطالعه بین‌المللی، میزان سواد خواندن دانش‌آموزان پایه چهارم را مورد ارزیابی قرار دادند که در ایران نیز پایه چهارم مورد ارزیابی قرار گرفت. مطالعه پرلز 2001 اطلاعات تطبیقی را پیرامون سواد خواندن در میان دانش‌آموزان پایه چهارم ارائه می‌دهد. همچنین عوامل مختلفی که با یادگیری سواد خواندن در دانش‌آموزان مرتبط است، مورد بررسی قرار می‌گیرد. در اغلب کشورهای شرکت‌کننده در این مطالعه، رابطه مطلوبی بین پیشرفت سواد خواندن دانش‌آموزان و فعالیت‌های آموزشی سواد خواندن در قبل از مدرسه وجود دارد. وضعیت دانش‌آموزان ایران در پاسخ به سؤالاتی که جنبه استخراج صریح اطلاعات (حفظیات) از متن داستان داشته، بهتر از مواردی بوده است که نیاز به استنباط، استنتاج و ارزیابی (درک و فهم) داشته است. متوسط عملکرد دانش‌آموزان ایرانی به‌طور معناداری در هر 3حالت- میانگین کل، ادبی و اطلاعاتی- پایین‌تر از میانگین بین‌المللی است. با نگاهی اجمالی به نتایج این مطالعه، به نظر می‌رسد آزمون برای دانش‌آموزان ایرانی بسیار دشوار بوده است. پس در قدم اول باید به ساختار کلی نظام آموزشی در دوره ابتدایی توجه بیشتری کرد و در صورتی که جوابگوی این مهم نیست، آن را متناسب با اهداف آموزشی و ویژگی‌های عصر حاضر، بهبود بخشید. اما تا رسیدن به این آرمان، برنامه‌ها و طرح‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت می‌تواند در دستیابی به هدف مؤثر باشد. اقدامات و برنامه‌های سال‌های اخیر آموزش و پرورش مانند تغییر نظام ارزشیابی (ارزشیابی مستمر، دونوبته شدن و طرح ارزشیابی کیفی- توصیفی)، تدوین و تدریس کتاب بخوانیم و بنویسیم، در جهت تحقق اهداف نظام آموزشی مطلوب بوده است. یقیناً استفاده از افکار و اندیشه‌های گروه‌های هدف: دانش‌آموزان، اولیا، معلمان، مدیران و معاونان، در تهیه و تدوین این طرح و برنامه‌ها، در افزایش غنای محتوایی و ضمانت اجرایی آن مؤثر است که  برگزاری همایش بهبود سواد خواندن گام مؤثری در این زمینه محسوب می‌شود. به گفته رئیس گروه پیش‌دبستان و ابتدایی سازمان آموزش و پرورش شهر تهران براساس نتایج عملکرد کمیته‌های بهبود سواد خواندن در سال تحصیلی 86-85، برنامه‌ریزی 3 ساله بهبود سواد خواندن تدوین و ارائه خواهدشد.

همشهری